h

SP Den Bosch: Zingend Ten Strijde 'De Marseillaise'

29 december 2015

SP Den Bosch: Zingend Ten Strijde 'De Marseillaise'

Foto: SP Den Bosch / denbosch.sp.nl

De komende tijd zal ik aandacht besteden aan een aantal bekende strijdliederen.  Het liefst hou ik de chronologische volgorde aan. En daarom start ik deze serie met de Marseillaise.

Strijdlied, een cement van beweging
In de historie hebben strijdliederen altijd een belangrijke functie gehad. Zo is de Marseillaise onlosmakelijk verbonden met de Franse Revolutie,  De Internationale met de opkomende arbeidersbeweging aan het einde van de 19de eeuw, Bella Ciao  met de strijd van Italiaanse Partizanen tegen het fascisme tijdens WOII  en Nkosi sikelel' Afrika met de strijd van het ANC tegen apartheid in Zuid Afrika. Meestal worden strijdliederen gebruikt om de saamhorigheid te bevorderen, ze maken deel uit van het cement van een beweging.  

Volkslied van Frankrijk
De meeste mensen kennen dit lied als het volkslied van Frankrijk, maar oorspronkelijk was dit in April 1792 door Claude Joseph Rouget de Lisle geschreven stuk het Marslied van het Rijnleger. De naam Marseillaise dankt het lied aan het feit dat legereenheden uit  Marseille tijdens de Franse Revolutie het lied zongen bij hun intocht in Parijs. Uiteindelijk werd het lied pas in 1879, na een aantal keren verboden te zijn geweest (door o.a. Lodewijk de 18de en Napoleon) erkend als het volkslied van Frankrijk. 

Door velen gezongen
Tot in 1888 De Internationale werd voorzien van eigen muziek, werd deze tekst op de melodie van de Marseillaise gezongen. Dit gebeurde zelfs nog tijdens de Russische revolutie van 1905 en de Oktoberrevolutie in 1917.  Toen Lenin in dat jaar vanuit Finland per trein in Sint-Petersburg aankwam, werd de Marseillaise gespeeld (en niet de Internationale). Het is dus meer dan zomaar een strijdlied uit de tijd van de Franse Revolutie, er zijn meerdere momenten in de geschiedenis geweest dat het lied ook buiten Frankrijk door groepen mensen gebruikt werd. Zo werd het in 1989 (in een aangepaste versie) door Chinese studenten gezongen tijdens hun protest op het Plein van de Hemelse Vrede. En aan het begin van de Amerikaanse burgeroorlog werd het door de Zuiderlingen gezongen die uit de Unie van de Verenigde Staten gestapt waren en zich bij de geconfedereerden aangesloten hadden. 

Klassenstrijd
De tekst van de Marseillaise kun je lezen als een politiek manifest met een behoorlijke revolutionaire lading. Zo wordt  hierin de klassenstrijd beschreven en dat terwijl Karl Marx nog geboren moest worden. 

Komt, kinderen des Vaderlands, de dag der overwinning is aangebroken ! Tegen ons is het bloedige vaandel van de tirannie gehesen. Het bloedige vaandel is gehesen. Hoort ge in de velden het loeien van die vreselijke soldaten?
Zij naderen tot in uw armen om uw zonen en echtgenoten te kelen! Te wapen, burgers!
Vormt uw bataljons! Laten we marcheren, marcheren. Zodat het onreine bloed onze voren doordrenkt.

Wat wil deze horde slaven, bestaande uit verraders en samenzwerende koningen? Voor wie zijn deze walgelijke ketenen, deze ijzers die lang geleden zijn gemaakt? Fransen, voor ons,ah! Wat een belediging! Welke middelen moet men uitoefenen. Wij zijn het die men durft te overwegen om tot de oude slavernij terug te brengen.

Beeft, tirannen en verraders, de schande van alle partijen! Beeft, uw vadermoordelijke projecten
zullen uiteindelijk hun prijs ontvangen.
Alles, wat tegen u vecht, zijn soldaten.
Als ze vallen, onze jonge helden, brengt de aarde nieuwen voort, allen bereid om tegen u te vechten.

De heilige liefde voor het vaderland leidt,
ondersteunt onze dappere wrekers.
Vrijheid, geliefde vrijheid, vecht met je beschermers!

Moge de overwinning onder onze vlag naar je toesnellen naar je krachtige klanken, zodat je ten onder gaande vijanden jouw triomf en onze glorie zullen zien!

Wat! Deze buitenlandse groepen zouden de dienst gaan uitmaken in ons land.
Wat! Deze huurtroepen zouden onze krijgshaftige zonen te neer slaan. Grote God, door geketende handen zouden wij ons onder het juk schikken. Verdorven despoten zouden de meesters van ons lot worden. 
Fransen, grootmoedige strijders, draagt of weerhoudt uw slagen. Spaar deze trieste slachtoffers die zich met tegenzin tegen ons wapenen.

Maar deze bloedige despoten,maar deze medeplichtigen van Bouillé...

Al deze tijgers die zonder medelijden de borst van hun moeder hebben verscheurd.
We zullen het strijdperk betreden wanneer onze ouders er niet meer zullen zijn.

Wij zullen er hun stof vinden en het spoor van hun deugden. Veel minder jaloers (zijn wij) om hen te overleven dan om hun doodskist te delen. Met verheven trots zullen we hen wreken of hen volgen.

Strijdliederen in de popmuziek
En ook in de pophistorie speelt De Marseillaise een rol. Denk maar eens aan de intro van All you need is Love van The Beatles. En dat nummer zou je dan weer als een strijdlied (of propagandalied) voor de liefde kunnen beschouwen. 

De volgende keer 'De Internationale'.  

- Arno Willems, SP Den Bosch

Reactie toevoegen

U bent hier